استان همدان یکی از استان‌های ایران است . مرکز این استان ، شهر باستانی و کهن همدان است که هرودوت بنای آن را در سدهٔ هشتم پیش از میلاد در دوران مادها به‌دست دیاکو ذکر کرده ‌است . مادها این شهر را هگمتانه نامیدند و همدان صورت جدید هگمتانه ‌است . استان همدان از لحاظ جمعیت ، چهاردهمین و از لحاظ مساحت ، بیست و سومین استان کشور محسوب می‌گردد . جمعیت آن بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۰ بالغ بر ١٧۵٨٢۶٨ نفر بوده است . بزرگترین شهرهای این استان عبارتند از : همدان ، نهاوند ، ملایر .
استان همدان با ۱۹٬۴۹۳ کیلومتر مربع وسعت ، از سمت شمال به استان‌های زنجان و قزوین ، از سمت جنوب به استان لرستان ، از سمت شرق به استان مرکزی و از سمت غرب به استان‌های کردستان و کرمانشاه محدود شده ‌است . این استان بین مدارهای ۳۳ درجه و ۵۹ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۴۸ دقیقهٔ عرض شمالی از خط استوا و ۴۷ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۳۶ دقیقهٔ طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار گرفته و شامل ۹ شهرستان ، ۲۵ بخش ، ۲۷ شهر ، ۷۳ دهستان و ۱۱۲۰ روستا است .

مرکز استان همدان شهر همدان است و دارای شهرستانهای زیر می باشد : اسدآباد ، بهار ، تویسرکان ، رزن ، فامنین ، کبودرآهنگ ، ملایر ، نهاوند ، همدان . استان همدان در سال ۱۳۵۲ از استان کرمانشاه جدا و به استان تبدیل شد . زبان اکثریت مردم استان همدان فارسی است و زبان مرکز استان و زبان مرتبط استان نیز فارسی میباشد . اما بعلت همجواری با استان های لرستان ، کردستان و زنجان دارای گویشورانی از زبان های لری ، کردی و ترکی نیز می باشد . در استان همدان زبان‌ها و گویش‌های گوناگونی رایج است که فارسی ، ترکی ، لری و لکی و کردی از مهم‌ترین آن‌ها به ‌شمار می‌روند .
فارسی‌ زبانان بیشتر ساکنان مرکز استان (شهر همدان) را تشکیل می‌دهند و از قدیمی‌ترین مردم این منطقه محسوب می‌شوند که از دوران مادها در این سرزمین اسکان یافته‌اند . در شمال ، غرب و شرق استان (۵۶۲ روستا) به زبان ترکی ، در مرکز استان (شهر همدان) بیشتر به زبان فارسی ، در جنوب استان (۲۵۵ روستا) به زبان‌های لری و لکی و در غرب و شمال غرب استان (۱۵۹ روستا) به زبان کردی تلکم می‌شود .

بر پایه نظرسنجی که در سال ۱۳۸۹ به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور تهیه شد که نمونه‌های این پزوهش در کل کشور از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور انتخاب گردیدند ، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونه گیری شد در استان همدان به قرار زیر بود : ۲۴٫۳ فارس (۲۳٫۴% مرد، ۲۵٫۴% زن) ، ۵۸٫۹ ترک (۶۱٫۲% مرد، ۵۶٫۶% زن) ، ۱۰٫۳ کرد (۱۰٫۱% مرد، ۱۰٫۶% زن) ، ۰٫۳ عرب (۰٫۵% زن) ، ۰٫۳ بلوچ (۰٫۵% زن) ، ۵٫۴ لُر (۴٫۸% مرد، ۵٫۸% زن) ، ۰٫۳ سایر و ۰٫۳ بدون ‌جواب بودند .

استان همدان از مناطقی است که فرآورده‌های دستی آن از شهرتی بسزا در سطح کشور برخوردار است و حتی برخی از صنایع دستی آن مانند صنعت سفالگری اهمیت صادراتی و جهانی دارد . این نوع صنایع دستی ، علاوه بر جنبه مصرفی ، از ویژگیهای هنری برخوردارند که به صورت طرح‌ها ، نقوش و رنگهای گوناگون متجلی می‌شوند . برجسته‌ترین صنعت دستی استان ، سفالگری و سرامیک سازی است که مرکز عمده آن "لالجین" در ۲۵ کیلومتری شهر همدان است . پیشینه سفال سازی در لالجین نزدیک به ۷۰۰ سال برآورد شده‌ است .
در گذشته‌ای نه چندان دور چرم تولیدی در همدان به علت کیفیت و کمیت خاص آن مشهورترین و مرغوب‌ترین چرم در سراسر کشور شمرده می‌شد و آوازه کیفیت آن به کشورهای دیگر نیز رسیده بود . در گذشته در شهر همدان سه دباغ خانه وجود داشت . دباغ خانه سنگ شیر ، دباغ خانه قانتور واقع در بلوار سفید آبی و دباغ خانه آقایی واقع در بلوار سفید آبی . متاسفانه پس از گذشت زمان دباغ خانه سنگ شیر و قانتور به مرور تعطیل و از بین رفته‌اند

موزه‌های تاریخ طبیعی همدان ، هگمتانه ، بوعلی ‌سینا ، دفاع مقدس ، ‏موزه سفال ، نظری ، حمام قلعه ، مفاخر و مشاهیر همدان و صنایع دستی همدان موزه‌های شهر همدان هستند